हायकू ३२१-३२३

#हायकू ३२३

छायाचित्र सौजन्य: वॉट्स अँप

#हायकू ३२२

छायाचित्र सौजन्य: श्री शिवाजी सांगळे

#हायकू ३२१

छायाचित्र सौजन्य: श्री प्रकाश नेवासकर

दिवारें

जॉन

जॉन

डोक्यावर अस्ताव्यस्त वाढलेले केस, बाकी शरीर पुर्णपणे उघडं आणि लाज झाकण्यासाठी सुतळीच्या तुकड्यांनी कमरेला आवळलेली रंगहीन कळकट, मळकट पँन्ट, दोन्ही हातांच्या बोटांनी कसली तरी आकडेमोड करतोय अशा हालचालींसह अस्पष्ट, अतर्क्य बडबड करीत, मात्र रस्त्याच्या कडेने आपल्याच तंद्रीत झपाट्याने चालणारा, कधीकधी कचराकुंडी जवळ घुटमळत, काही बाही चीज उचलणारा 'जॉन' बरेच दिवस दिसला नाही...

तो कुठला? त्याचं खरं नाव काय? कुणालाच माहीत नव्हतं, तब्येतीने तसा तो उंचापुरा, भक्कम म्हणून कुणीतरी जॉन हाक दिली, तो पण मागे वळला... तेच त्याचं बारसं, लोक काहीतरी शिळंपाकं देण्यासाठी, तर कधी मुलं चिडवण्यासाठी, उगाच त्याला याच नावानं हाका मारायची. तो सुद्धा वळून पहायचा, कधी थांबायचा, पुढे केलेली वस्तू जवळ येऊन निमुटपणे घेऊन पहायचा, आवडली तर खायचा, नाही तर... शाहणी माणसं करणार नाहीत असं करायचा, 'ती वस्तू जवळच्या कचराकुंडीत अलगद सोडायचा'.

कधीकधी मनात विचार येतो, याचं पण कुणी तरी सख्खं असेल ना? कुठे असतील ते? त्यांना याची व याला त्यांची आठवण येत असेल का? असले ना ना प्रश्न मनात येतात आणि मन स्वतःलाच विचारू लागतं "तु सर्वांचा आहेस म्हणवतोस, पण ते मानतात का तसं? किंवा ते तसं म्हणत असतील तर, तु मानतोस का तसं?" काहीच उत्तर मिळत नाही याचं, पण कदाचित जॉनला याचं उत्तर सापडलयं! म्हणूनच का तो निर्धास्त हिंडत फिरत असतो, कुठेही आडोशाला झोपतो, जे मिळेल ते खातो? काय असावं बरं कारण?
जाणीवेच्या पल्याड गेलाय का तो?

© शिवाजी सांगळे 🎭
संपर्क:९५४५९७६५८९
http://marathikavita.co.in/marathi-lekh/t30866/new/#new

बकेट लिस्ट

जगणे

पाऊस१८

टिकली

बदल

बदल 

जगण्या कर्जा सह हप्त्यांचे लॉक आले
धुळवाटा गेल्या त्या प्लेव्हरब्लॉक आले

ठिसूळ झाली घरे विटांनी बांधलेली
ईमारतीत उंचच सिमेंट ब्लॉक आले

वितळता भट्टीत जेव्हा कडी कोयंडे
दारी कसले कसले आता लॉक आले

अडगळच आता झाले घड्याळ चावीचे
हाताला हल्लीचे डिजिटल क्लॉक आले

पाखरे तर झाली कमी शहरात आता
मानवनिर्मित विमानांचेच फ्लाँक आले

© श्री शिवाजी सांगळे 🎭
संपर्क:९५४५९७६५८९ 
http://marathikavita.co.in/marathi-kavita-others/t30842/new/#new

हायकू ३१८-३२०

#हायकू ३२०

छायाचित्र सौजन्य: श्री प्रकाश नेवासकर

#हायकू ३१९

छायाचित्र सौजन्य: श्री शिवाजी सांगळे

#हायकू ३१८

छायाचित्र सौजन्य: श्री मनोज बिंड

संध्यासुर्य...एक अस्त

संध्यासुर्य...एक अस्त

सहसा मी सकाळी घरी असताना भेट होत नाही त्याची, तो जरी नित्यनेमाने वेळेवर येत असला तरी आम्ही उठायला हवं ना? आणि चुकून उठलोच, तर ईमारतींच्या भिंती पार करूनही आमची दृष्टादृष्ट होणं तसं कठीणच. तशी कधीतरी संध्याकाळी होते खऱ्या अर्थाने नजरभेट. नजर भेटच अशा साठी कि एरवी दिवसभर जरी तो डोक्यावर रेंगाळत असला तरी त्याच्याकडे नजर उचलून पहायची कुणाची हिम्मतच होत नाही.

बऱ्याच दिवसांनी काल त्याला डोंगराच्या कड्यावरून मनसोक्त बागडताना पाहिलं, काय वर्णन करू त्याचं? निशब्द होऊन पहात होतो त्याला, कधी कड्याच्या उतारावरून घरंगळत दुडूदुडू पळत होता, कधी कपारी आड लपून प्रकाशाची तेजस्वी तिरीप देऊन दर्शन देत होता तेव्हा माझी नजर त्याच्या वरून जराही हटत नव्हती इतका जवळचा आपला वाटत होता तो. सात आठ मिनटांची आमची ती नजर भेट, मोठी ओढ लावणारी, नवी उमेद, विश्वास देणारी.

आज त्याला खुप दिवसांनी पाहताना जुने दिवस आठवले, संध्याकाळी कधीतरी समुद्र तटावरुन त्याला न्याहाळत बसणं म्हणजे समाधी सुख लाभायचं, मला आवडतं किनाऱ्यावरुन सुर्यास्त पाहण... कित्येकदा आठ दहा दिवस मुक्काम असायचा किनारा असलेल्या ठिकाणी, मग रोजची संध्याकाळ त्या सोहळ्यासाठी, त्या तेजोनिधी साठी असायची. एक सहकारी तर नेहमी म्हणायचा "काय रोज रोज सुर्यास्त पाहायचा? तोच सुर्य, तोच समुद्र आणि तेच पाणी त्यात नवीन ते काय?" मी गप्प रहायचो, शांतपणे सिगारेटचे झुरके घेत डोळे उघडे ठेवून त्या तांबूस केशरी सुवर्ण गोलाकडे पहात समाधिस्त व्हायचो, आणि सहकारी चरफडत नुसताच धुर काढत असायचा.

रोज उदय, रोज अस्त त्याचा ! निदान आपल्या नजरेला दिसणारा, हरलेल्या जीवाला नवसंजिवनी देणारा तो भानू, तपन, दिवाकर, रश्मीराज, संध्यामित्र फार मोठी शक्ती, उर्जा देऊन जात असतो? पाण्यावर प्रतिबिंब रुपाने चमकणारे त्याचे अनंत सुवर्ण अवशेष आपल्या जीवनाचे बदलणारे अशाश्वत असलेले खरे रूप दाखवत असतो, नकळत अंतर्मुख व्हायला शिकवतो, दिवसभराची सारी मानसिक मरगळ आणि थकवा दूर करण्यास मदत करतो. हळूहळू केशरी छटा सोडत जेव्हा तो लालसर होऊन नजरेआड जावू लागतो, सावळ सांज गडद होऊ सारा आसमंत आपल्या कवेत घेऊ लागते, जस जसा वाऱ्याचा आणि पाया खालच्या वाळूचा मऊ, तलम स्पर्श हलकेच शितल वाटू लागतो तेव्हा मन अधीरता, उदासीनता का का वाढत असते? हे कोडं अजुन पर्यंत तरी सुटलेलं नाही. एरवी आपण चंद्राला मनाचा कारक मानतो, परंतु अस्ताला जाणारा हा संध्यासुर्य पण मनावर परिणाम करण्यास काही कमी नाही याची खात्री पटते.

याच्या संगतीत संध्याकाळी कुणाला "सांज ढले गगन तले, हम कितने एकाकी" असल्याची जाणीव होते, तर प्रेमीकांना तो रोमँटिक वाटतो, कुणा कवी, चित्रकारास मोहवणारा, भुलवणारा भासतो, तर अर्ध्य देणाऱ्या साधूला वेगळाच, दिवसाचं दान पुर्ण करून देणारा वाटतो, पण माझ्या मते आपण ज्या मनस्थितीत त्याला पाहतो, तेव्हा तेव्हा तो तसाच वाटतो, तरीसुद्धा उद्याच्या नवपहाटेची जाणीव तो करून देणारा हा मार्तंड अस्त होता होता मनात प्रेरणणेची, आशेची नवी ज्योत प्रज्वलित करून देतो त्या सृष्टी चालक भास्कराला माझे शब्दरूपी अर्ध्य.

© शिवाजी सांगळे 🎭
http://marathikavita.co.in/marathi-lekh/t30832/new/#new

आठवसरी

४६६/१८०५२०१८

छायाचित्र सौजन्य: शिवाजी सांगळे

वसंत गाणे

http://marathikavita.co.in/marathi-kavita-others/t30819/new/#new

गावपण

४६५/१५०५२०१८

शोधतो कुणाला?

शोधतो कुणाला?

मनी भेद-भाव तु रे पाळतो कशाला 
नाही धन जवळी त्या टाळतो कशाला 

बाळगूनी अभिमान वृथा शुभकार्यात 
आमंत्रणा गरीबा गाळतो कशाला

धन दौलत नसे पुरेशी कधी कुणाला 
माणुसकी ये कामी सोडतो कशाला 

पाहून हित सुखाचे लेक द्यावी सुज्ञा 
भेद रंक रावाचा मोजतो कशाला 

शोधावे सुख कुटुंबाचे समाजाचे 
लोभ स्वतः पुरताच तु ठेवतो कशाला 

एकची आत्मा परमात्मा साऱ्यांमधे 
राऊळी, मठात रे शोधतो कशाला 

© श्री शिवाजी सांगळे 🎭
संपर्क:९५४५९७६५८९ 
http://marathikavita.co.in/preranadai-kavita/t30809/new/#new

भेट

हायकू ३१५-३१७

सर्व छायाचित्रे सौजन्य: श्री मनोज बिंड
#हायकू ३१७


#हायकू ३१६


#हायकू ३१५

रूप

मदर्स डे

 मदर्स डे

रोजच्या प्रमाणे ती, आपल्या पेक्षा वयस्कर आणि आजारी म्हाताऱ्या, म्हातारींची काळजी घेत होती. तीला तेच जमत होतं, कदाचित सवय लागली होती.

गेट मधे गाडी थांबल्याचा आवाज झाला, तीनं डोळे बारीक करून पाहिलं, सजलेलं एक कुटुंब कुणा म्हातारीची चौकशी करीत होतं. तीनं, त्यांना 'ती'च्या खोलीजवळ सोडलं न् कामाला लागली.

काही वेळ 'त्या' म्हातारीच्या खोलीतून बोलण्या हसण्याचे आवाज येत होते. मुलगा, सुन, नात, नातू म्हातारीशी किती बोलू किती नको असं करीत, सोबत आणलेला गोडधोड खाऊ अपचन होणाऱ्या म्हातारीला भरवु पहात होते, आणि 'ती' सर्वजण जवळ असून शुन्यात पहात एकटी पहुडलेली... 

मुलाने व्यवस्थापकाची भेट घेऊन पुढील सहा महिन्याचा चेक दिला... आणि 'ती'च्या खोलीकडे पहात म्हणाला... "हँप्पी मदर्स डे"

©शिव 13-05-2018

पुरावे उन्हाचे

पुरावे उन्हाचे

कष्टाने त्या चाळले होते मला 
चिंतेने पण जाळले होते मला 

देउ कशाला मी पुरावे उन्हाचे 
सावलीनेच पोळले होते मला 

दु:खाशी तर आहे सदैव मैत्री
सुखांनी पुरते छळले होते मला

नाही यादीत रे मी चाहत्यांच्या 
आधीच सारे कळले होते मला 

होते मजवरी खरे प्रेम जयांचे 
त्यांनी सुद्धा टाळले होते मला 

© शिवाजी सांगळे 🎭
संपर्क:९५४५९७६५८९
http://marathikavita.co.in/marathi-kavita-others/t30801/new/#new

व्यवहार

हायकू ३१२-३१४

#हायकू ३१४
झुरतो वारा
निश्चल फूल पान
वृक्ष बिचारा १०-०५-२०१८
#हायकू ३१३
तप्त उन्हात
जल थेंब सांडले
लुप्त क्षणात १०-०५-२०१८
#हायकू ३१२
ढगा आडून
विहरतोय पक्षी
ऊन उन्हात ०८-०५-२०१८

शिवकालीन घोडेबाव

 

कधीकाळी आपला महाराष्ट्र, इतिहास जपणारा, परंपरा पाळणारा होता असं म्हणावसं वाटतं आता, कारण बऱ्याच वर्षांनी परवा दिनांक १ मे रोजी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील कुडाळच्या मध्यवर्ती भागात जुन्या शासकीय  विश्राम गृह व सार्वजनिक बांधकाम विभाग कार्यालयाच्या आवारात असलेला शिवकालीन ठेवा म्हणजे जिल्ह्यातील सर्वात मोठा व्यास असलेली तसेच बारा महिने गोड्या पाण्याचा भरपूर पाणीसाठा व खास करून पाण्या पर्यंत जाण्यासाठी बांधलेल्या पायऱ्या असलेली #शिवकालीन_ऐतिहासिक_घोडेबाव_विहीर
पाहण्यासाठी गेलो, वाटलं होतं कि तीची अवस्था ठिकठाक असेल, परंतू विहीरीची दुरावस्था पाहिल्यावर पुरता भ्रमनिरास झाला. विहिरीत आता खूप मोठ्या प्रमाणात पालापाचोळा पडलेला आहे तसेच चौफेर झाडी वाढल्याने  विहिर भकास दिसते.

शेजारच्याच गोवा राज्यातील काही ऐतिहासिक स्थळं पाहिल्यावर मनात त्यांची नकळत तुलना होउ लागते, मात्र आपल्या कडील या व ईतर बहुतेक ऐतिहासिक स्थळांचा विचार करता खूप वाईट वाटतं. ऐतिहासिक वास्तूच्या दुरूस्तीकडे प्रशासना कडून होत असलेले दुर्लक्ष आणि उत्साही पर्यटकांकडून होणारे विद्रुपीकरण सुद्धा नाकारता येणार नाही.

प्रशासनाच्या संबंधित विभागाने व पर्यटकांनी गंभीरपणे विचार करून आपला ऐतिहासिक वारसा जपायला हवा व येणाऱ्या पिढीसाठी आपल्या थोर व आदर्श इतिहासाच्या खुणा जपाव्यात येवढीच माफक अपेक्षा.

© शिवाजी सांगळे
संपर्क:९५४५९७६५८९